Geboortebeperking bij de kat

Vanaf 5 maanden leeftijd is een kat vruchtbaar en kan hij of zij zich voortplanten. Dat is meestal niet gewenst. Om te voorkomen dat uw kat een nestje krijgt of een andere kat kan dekken is castratie de beste oplossing. Hoewel er bij een poes vaak wordt gesproken over sterilisatie en bij de kater over castratie, worden ze allebei eigenlijk gecastreerd. Bij een sterilisatie worden de zaadleider en de eierstok alleen afgebonden maar blijven de geslachtsklieren in het lichaam zitten. Dit zorgt ervoor dat een poes nog steeds krols kan worden en een kater nog steeds ongewenst gedrag kan vertonen, maar dat ze zich niet kunnen voortplanten. Bij een castratie worden bij de kater de zaadballen verwijderd en bij de poes de eierstokken. Hierdoor verdwijnt de invloed van de geslachtshormonen op het gedrag, een belangrijke reden om de operatie uit te voeren. De castratie is een definitieve oplossing en kan niet worden teruggedraaid.

Op welk moment kan ik mijn kat het beste laten castreren?

Het beste is om een kat te castreren voordat hij of zij vruchtbaar wordt. Vanaf 4 maanden leeftijd is de narcose net zo veilig als bij volwassen katten. Omdat katten al vanaf 5 maanden vruchtbaar kunnen worden, is het verstandig om ze voor die tijd al te opereren. In Amerika en België is al veel ervaring opgedaan met castratie op deze leeftijd. Uit onderzoek in die landen is gebleken dat er geen nadelige gevolgen zijn voor het gedrag, de groei of andere aspecten van de gezondheid.

Wat als u later wel een nestje wilt, maar niet op dit moment?

Er is geen ideale leeftijd voor een kat om een nestje te krijgen. Dat verschilt namelijk per dier. Lichamelijk is een poes al vanaf 6 maanden leeftijd in staat om moeder te worden. Een kat is echter vanaf anderhalf tot twee jaar pas echt volwassen. Om te voorkomen dat de poes in deze tijd ongewenst gedekt wordt kan de “poezepil” gebruikt worden. Deze tablet moet één keer in de week op een vaste dag gegeven worden. Er kleven aan deze pil helaas verschillende nadelen op langere termijn. Zo vergroot de poezenpil de kans op melkkliertumoren, baarmoederontsteking en suikerziekte aanzienlijk. Er bestaan helaas nog geen andere (geregistreerde) middelen die deze nadelen niet hebben. Omdat vanwege de nadelen deze medicatie beter niet voor langere tijd gegeven kan worden, wordt vaak als compromis geadviseerd om de poes vanaf een leeftijd van één jaar het eerste nestje te laten krijgen.
Als de poes geen medicatie krijgt zal ze krols worden. Wanneer dat gebeurd is afhankelijk van de periode van het jaar, het gewicht van de kat (bij de eerste krolsheid), het ras, en het sociaal contact dat de kat heeft. Een kat heeft een cyclus van gemiddeld drie weken. Dit betekent echter niet dat een kat die niet gedekt is elke drie weken enkele dagen krols wordt. Het gebeurt vaak dat de kat twee weken krols is en één week niet en daarna weer twee weken krols.

Wat als uw kat ongewenst gedekt is?

Er zijn in Nederland geen middelen geregistreerd om een ongewenste zwangerschap bij een kat af te breken. De beschikbare middelen kunnen nadelige bijwerkingen hebben en zijn nog niet goed getest voor gebruik bij katten.
Het is wel mogelijk om een zwangere poes te steriliseren (castreren). In dat geval wordt ook de baarmoeder met daarin de ongeboren kittens verwijderd. Wij steriliseren de kat alleen in een vroeg stadium van de dracht, als de kittens nog heel klein zijn. Voorkomen is daarom beter dan “genezen”.

Waarom goede pijnbestrijding bij operaties zo belangrijk is

Alle operaties veroorzaken pijn

Zodra er weefsel beschadigd wordt door erin te snijden of eraan te trekken reageert het lichaam met een ontstekingsreactie om de schade te herstellen. Daarbij komen stoffen vrij en worden zenuwen geprikkeld die pijn veroorzaken. Hierdoor wordt in het zenuwstelsel de gevoeligheid van het dier voor pijn vergroot.

De pijnstilling rondom operaties bij dieren is vaak onvoldoende

  • veel dierenartsen maken onvoldoende gebruik van pijnstillers uit de familie van de opiaten
  • pijnstillers worden vaak pas na de operatie toegediend terwijl het beter is om dit vooraf te doen
  • er wordt onvoldoende gebruik gemaakt van een combinatie van pijnstillers, met name aspirine-achtige pijnstillers (NSAID’s) in combinatie met morfine-achtige pijnstillers (opiaten) en / of plaatselijke verdoving.

Bij de meeste operaties is gelijktijdig gebruik van meerdere soorten pijnstillers nodig

Eigenlijk kan alleen bij relatief lichte ingrepen zoals castratie bij de kater volstaan worden met alleen een aspirine-achtige pijnstiller. Vrijwel alle andere operaties vereisen het gecombineerde gebruik van meerdere soorten pijnstilling.

Pijnstillers zijn nodig voor, tijdens en na de operatie

De meest gebruikte middelen om de narcose te onderhouden zorgen vooral voor verlies van bewustzijn en spierontspanning en hebben nauwelijks pijnstillende werking. Als geen pijnstilling voorafgaand aan de operatie wordt gegeven zijn veel hogere doseringen van (gas-)narcosemiddelen nodig die negatieve effecten op de bloedsomloop en de ademhaling hebben. Verder is goede pijnstilling na de operatie moeilijker te bereiken.

Goede pijnstilling zorgt voor sneller herstel na operatie

Omdat de patiënt minder gestrest is, minder aan de wond likt en normaal eet, drinkt en slaapt is de hersteltijd aanzienlijk korter. Uit onderzoek blijkt dat in de meeste gevallen na operatie minstens nog 5 dagen pijnstilling gegeven moet worden.